Người xưa quan niệm ăn uống thường sẽ theo hai góc nhìn lợi ích dinh dưỡng và góc độ tâm linh, kiêng kỵ theo thói quen, văn hóa, tập tục. Ốc là thức ăn dân dã và làng quê có ruộng đồng thì hầu như đều có ốc. Việc không ăn ốc cuối tháng và đầu tháng âm lịch là lời dạy bảo của nhiều thế hệ ông bà cho con cháu, nhất là phụ nữ nội trợ phải lưu ý:
Kiêng ăn ốc theo góc độ tâm linh
Dân gian cho rằng ăn ốc đầu tháng (mùng 1, mùng 2 tháng âm lịch) được xem là xui rủi vì “ăn ốc nói mò”, đầu tháng mà đã nói mò thì cả tháng đen theo.
Người Việt cho rằng ngày đầu tháng là ngày khởi đầu của tháng nên phỉa làm mọi việc cho hanh thông để báo hiệu tốt lành. Ốc báo hiệu đen đủi, nói mò, ốc chui đầu vào vỏ nên không có gì sáng sủa tự hào. Bởi thế người xưa không ăn ốc đầu tháng để tránh vận xui. Dân gian tin rằng ăn ốc đầu tháng dẫn tới việc người đó hay gặp họa từ chính miệng mình. Ăn ốc rồi thì việc giao tiếp thuyết trình, thương thảo sẽ gặp khó khăn, mọi việc khó rõ ràng, không hiệu quả, mối quan hệ dễ bất đồng, hiểu nhầm, căng thẳng nên xích mích bất hòa, thị phi.
Ăn ốc nói mò mang lại vận xui đầu tháng
Trong quan niệm tâm linh thì ốc còn là một vật hay dùng để phóng sinh. Những người kiêng sát sinh, hay phóng sinh thì sẽ nghĩ tới ốc. Bởi trong một con ốc mẹ có thể có rất nhiều ốc con. Đầu tháng thường kiêng sát sinh, việc ăn ốc lại càng sát sinh nhiều bởi mỗi lần ăn thì ăn rất nhiều con tức nhiều mạng. Kiêng ăn ốc để giảm xui và tích phước.
Kinh nghiệm thực tế liên quan tới chất lượng ẩm thực
Xét về góc độ dinh dưỡng thực phẩm và chất lượng bữa ăn thì việc ăn ốc vào cuối tháng và đầu tháng âm lịch là không ngon. Người nội trợ đảm đang sẽ không chọn ốc vào đầu tháng mùng một. Lý do là ốc là loài vật sinh sản theo chu kỳ mặt trăng. Ở độ cuối tháng âm và đầu tháng âm là lúc ốc sẽ đẻ con. Thế nên trong tầm khoảng cuối tháng và vài ngày đầu tháng Âm lịch thì trong ruột ốc sẽ mang rất nhiều con nhỏ nên khi ăn sẽ bị sạn, hơn nữa lúc này ốc sẽ gầy không béo, ăn bị dai thịt không ngọt thịt.
Thế nên kinh nghiệm của người xưa muốn ăn ốc ngon thì mua từ tầm mùng 5-20 hàng tháng âm sẽ ngon hơn ốc ở những ngày cuối và đầu tháng âm lịch. Khi đầu tháng có ốc thì người ta có thể thả vào chậu nuôi thêm vài ngày cho chúng đẻ hết ra con và cho ăn thêm trứng gà, nước gạo để ốc béo lại mới chế biến.
Muốn ốc sạch nhớt và béo ngon thì có thể cho thêm trứng nuôi ốc
Mẹo chọn ốc ngon
– Để chọn ốc, bạn có thể dùng cách đặt ngón tay chạm vào miệng ốc đang mở: Nếu miệng ốc tụt nhẹ vào phía trong thì đó là con ốc còn sống và tươi phản ứng nhanh, còn không ốc chết hoặc ốc yếu để lâu.
– Ốc ngon là miệng phải đầy, béo thịt, còn nếu miệng ốc tụt sâu vào trong là ốc gầy, ốc để lâu không có dinh dưỡng.
– Khi làm ốc muốn ốc nhả hết nhớt bẩn thì ngâm bằng thau kim loại hoặc thả thêm con dao kim loại vào, hoặc thìa đũa kim loại là ốc nhả nhanh hơn. Bạn cũng có thể ngâm nước vo gạo, thả thêm ớt cay, hoặc trứng gà thì ốc nhanh nhả nhớt bẩn, làm nhanh sạch.
